Πέμπτη 25 Σεπτεμβρίου 2008

BURN AFTER READING (2008)

Κάτι τρέχει με τους Κοέν. Και δεν είναι κάτι που, προσωπικά, θα μπορούσα το έχω καταλάβει καιρό τώρα – δεν είναι, ας πούμε, το πόσο εκνευριστικά ταλαντούχοι είναι…
Είναι κάτι που σχετίζεται με το κατακτημένο ιδίωμα που αποπνέουν, τον χαρακτηριστικό τρόπο σκηνοθετικής εκφοράς τους, που μοιάζει να μην φθείρεται μέσα στο χρόνο. Μια αφθαρσία που με κάνει να σκέφτομαι «παραλογισμούς», όπως το ότι πρέπει να έχουν στο συρτάρι, δυο δεκαετίες τώρα, καμμιά 40αριά στρωμένες ιδέες και δεν έχουν παρά να ανοίξουν το συρτάρι – να, κάτι σαν αυτό που κάνει ο Woody Allen, ας πούμε. Άλλωστε για τέτοιο διαμέτρημα auteur μιλάμε…
Αυτά τα σκέφτηκα για έναν λόγο. Το να διαδέχεσαι το No Country for Old Men, ίσως την σκοτεινότερη ταινία σου, με το Burn After Reading, που είναι μια κλασσική, όχι η καλύτερη, κοενική κωμωδία πάνω στην ανθρώπινη ηλιθιότητα, γεμάτη αφασιακούς ανθρωπότυπους και εκρήξεις βλακείας, είναι κάπως παράξενο, δεν είναι; Θέλω να πω ούτε ο Woody πήγε ποτέ από το ένα στο άλλο μέσα σε μισό χρόνο, ούτε άλλος writer director – εξ’ όσων θυμάμαι. Δεν είναι σύνηθες, ας πούμε, να φτιάχνεις τo Vertigo και μετά να κάνεις το North by Northwest!…

Εντούτοις, το Burn after Reading είναι ένα γεγονός. Μέσα στην φυσιογνωμιστική του (κοενική) ευρηματικότητα (ο Brad Pitt είναι μπριόζος, αν και αυτός λίγο καιρό μόλις μετά τον Jesse James…), το Burn μοιάζει με τρισχαριτωμένα αποκαΐδια του Lebowski, με μια διαφορά που το ανελκύει σε δικά του εδάφη σημασίας στο σύμπαν των σκηνοθετών του: Τη φορά αυτή οι ομόκεντροι κύκλοι ηλιθιότητας ακουμπούν θεσμούς της αμερικάνικης (και, δυστυχώς, παγκόσμιας) ζωής, όπως η Central Intelligence (χα! λένε οι δαιμόνιοι αδελφοί) Agency, της οποίας η εκτίμηση του μπερδέματος της ιστορίας μοιάζει αποφασιστικά με συγκαιρινά περιστατικά που έχουν στοιχίσει στην ανθρωπότητα.
Ίσως τούτη η συσκοτισμένη πλευρά του χιούμορ της ανοησίας, να ‘ναι και ο λόγος που δεν μένει πια καμμιά πατρίδα…

Ηλίας Δημόπουλος

4 σχόλια:

theachilles είπε...

Ο παραλληλισμός που επιχειρείς με τον Woody με έφερε σε μια διαπίστωση που δε θα είχα κάνει αλλιώς, αλλά που αναπόφευκτα με φέρνει σε διαφωνία μαζί σου. Η διαδοχή του No Country από το Burn After Reading μοιάζει πάρα πολύ με εκείνη του Match Point από το Scoop. Πάλι πριν συμπληρωθεί καλά - καλά ένας χρόνος, με το πρώτο να είναι μια από τις σκοτεινότερες στιγμής του Allen και το δεύτερο να είναι μια κλασική woody κωμωδία, όχι η καλύτερή του (όπως και στην περίπτωση των Coen).

Βλέποντας το Burn After Reading μου γεννήθηκε η αίσθηση ότι παρακολουθούσα την λιγότερη φιλόδοξη ταινία των δαιμόνιων αδερφών. Και δεδομένου ότι χτίζουν μια πολυπρόσωπη αφήγηση με επίκεντρο της σάτιράς τους θεσμούς και υπηρεσίους υπερβολικά "σοβαρούς", αυτό δεν μπορεί παρά να μαρτυρά την σκηνοθετική άνεσή τους.

Unknown είπε...

Δεν διαφωνώ "ονοματολογικά".
Απλώς θεωρώ το No Country πρωτοφανώς σκοτεινό γι' αυτούς (αν μιλούσαμε για το Crimes and Misdemeanours, θα ήταν αλλιώς) και το Scoop πολύ κατώτερο του Burn.
Αλλά εν γένει ναι, έχεις δίκιο, μιλά η αίσθηση του γούστου μου περισσότερο, όχι η αντικειμενικότητά μου.

blade runner είπε...

Καλό αλλά όχι για τους Coen πιστεύω. Είναι που έχουν ανεβάσει τόσο πολύ τον πύχη ρε γαμώτο που είναι λογικό να περιμένεις πάντα κάτι παραπάνω απ αυτούς. Παίρνεις απλά τα Miller's Crossing( η καλύτερη τους στιγμή για μένα), Barton Fink ( εγκεφαλικός πυρετός, σινεφιλία, μαύρο χιούμορ και αυτές οι τόσο μα τόσο σπουδαίες ερμηνείες από Torturro και Goodman ),Big Lebowski( δεν έχω λόγια, απλά το αγαπώ!) Τhe man who wasn't there ( το υποτιμημένο αριστούργημα τους) τα βάζεις δίπλα σ αυτό εδώ και καταλαβαίνεις οτι κάτι λείπει.Είναι τόσο ταλαντούχοι και ιδιοφυείς που σε αναγκάζουν οι ίδιοι να είσαι αυστηρός μαζί τους, οι σπουδαίοι δεν έχουν ανάγκη καμιά επιείκεια.Ακόμα και αυτό το εξαιρετικό No country for old men που καλά έκανε φυσικά και σάρωσε τα όσκαρ πέρσι το βρήκα ελάχιστα υποδεέστερο των προαναφερθέντων αριστουργημάτων. Δεν ξέρω αν έκαναν χαβαλέ με το burn after reading για να χαλαρώσουν λίγο μετά την αβάσταχτη υπαρξιακή σκοτεινιά της προηγούμενης ταινίας τους, αυτό που ξέρω είναι οτι ακόμα και ο "χαβαλές" για τους coen είναι μια πολύ σοβαρότερη υπόθεση και νομίζω ο "dude" το έχει αποδείξει αυτό...

Unknown είπε...

Δεν μπορώ να "υπερασπισθώ", περισσότερο απ' όσο υπαινίσσομαι με την τελευταία μου πρόταση, τον "βαραίνοντα" χαβαλέ του Burn.

Κι η αλήθεια είναι πως δεν μπορώ καν να "δω" αυτή την ταινία στο μέλλον.
Μοιάζει, στο μυαλό μου, υπερβολικά χωροθετημένη σαν η επόμενη του No Country ταινία.